Eg vil i dette innlegget diskutere kva eg syns om at ein i DKL studie velger å følge gratis (eller nesten gratis) prinsippet i studiet. Eller om ein heller skulle ha brukt meir profesjonelleverktøy?

I dette studiet har vi tatt i bruk program som er gratis. Vi har blant anna brukt google documents, picasa og Audacity og eg syns det er gode program. Eg tenkjer at når det gjeld barneskule og ungdomskule har desse programma mykje og tilby. Når ein bruker det i på desse trinna har desse programma ein del forskjellig ein kan gjere, og så langt har eg ikkje følt eg har mangla noko i desse programme i forhold til foreksempel photoshop eller office pakken.

Eg tenkjer at ofte er grunnen til at digital kompetanse ikkje blir tatt i bruk i skulen er pga at det er mangel på utstyr. Eg trur at mange skular har data, men at dei ikkje har råd til å utruste dei med masse programmer. Defor trur eg at gratis programma er godt nok.

Om man ser vekk i frå problemet med at ting man ikkje har råda til dyre programmer kan det godt vere at man hadde fått meir ut i frå desse programma enn dei som er gratis. Men eg trur heller då at dei programma som er gratis er ein fin start og noko ein kan bruke lenge. I ein skule kan ein fint starte med desse programma og så kan ein heller vurdere seinare om ein vil kjøpe dyre programvare om ein innkluderer det veldig i skulekvardagen og føler at det vil gi ein meirverdi om ein begynner og bruke andre programmer med fleire ressursar.

Kommentarer

Eg har samla kommentarane eg har gitt til nokre av mine medstudentar. Om du trykker på namnet kjem du inn på innlegget med kommentar.

Kommentarane frå DKL 114:
Har ikkje kommentert noko enda.

Kommentarane frå DKL 101 og 102:

Sosialweb :
Rasmus sin blogg

Samansette teksar:
Gro sin blogg

Tankeverkty:
Kjerstin sin blogg

Informasjonskompetanse:
Marita sin blogg


Tilpassaopplæring:
Kjerstin sin blogg

Digitalarena:
Kjerstin sin blogg

______________________________________
Digital platform
Kjerstin sin blogg

Bilder
Bildeforteljing : Rasmus sin blogg
Bilderedigering : Oline sin blogg

Tekst
Plagiat : Rasmus sin blogg
Samskriving: Marita sin blogg

Regneark:
Oline sin blogg

Hensyn:
Kjerstin sin blogg
Marius sin blogg

Rekneark og grunnleggjande ferdigheter.

Rekneark er noko ein kan bruke i mange fag, og ein kan få dekka fleire av dei digitale ferdighetane når ein bruker dette. Eg vil i dette innlegget presentere nokre idear eg har.
Eg er mest kjend meg excel, og tykkjar dette er ei program som er godt og bruke. Eg har brukt det sjølv som elev/student og som lærar. Mi erfaring er at også dei skulane som ikkje har alt det beste utstyret har likevell kjøpt office pakken. Men det finnast også gratis versjonar, som for eksempel google regneark. Eg har ikkje vert mykje bort i dette, men så langt tykkjer eg det er eit greit program. Det posivite med det er at dette er noko alle elvar ha tilgong til heime så lenge dei har data og internett. Dei får då bruke det same programmet heim og på skulen om dei ikkje har office pakken.

I matematikk :

• Her kan vi bruke rekneark i mange ut av delemna. Ein kan bruke det i enkel matematikk som addisjon, subtraksjon, mulitplikasjon og divisjon og i litt meir avanserte ting som statistikk til framvisning av tabellar og diagrammer. Ein kan også lage forskjellige formler for å rekne ut gjennomsnitt og og standaravvik

I mat og helse:

• Kompetansemål :
  

1. Elevar skal bla bruke rekning for å auke eller redusere mengda i oppskrifter
2. Dei samanlikne måltid ein sjølv lagar, med kostråda frå helsestyresmaktene

I samfunnsfag:

• Her kan ein bruke dette til å lage tabellar å samanlinke forskjellige ting i forskjellige land som feks levealder, økonomi

Når det gjeld dei grunnleggjande ferdighetane vil eg seie at ein kan få elevane til å ta i bruk alle fem. Å utrykkje seg munnleg ved å presentere, å utrykkje seg skriftleg ved å svare på oppgåver eller skrive forklaring til tabellar eller anna, å kunne lesa treng ein når ein skal lese og tolke evt oppgåvetekstar og når ein skal finne informasjonen ein skal formidle, å kunne regne når ein bruker tall og samanliknar dei, digitale ferdigheten tar ein i bruk fordi å bruke regneark er og jobbe digitalt.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Kjelder:

• LK 06, henta 28.11.11 frå:

1. http://www.udir.no/Lareplaner/Grep/
2. http://www.udir.no/Lareplaner/Grep/Modul/?gmid=2&v=4
   

Opphavsrett og personvern.

I dette innlegget vil eg i hovudsak fortel kva eg har måtte tenkt over før eg publiserte desse bildene her. I tillegg vil eg vise fram nokre av det eg har lært med tanke på bilete og lyd etter eg starta med DKL. Dei to øverste bilda og lydklippet har eg også brukt i M2.

Bilet 1

Bilet 2

• Desse to bilete har eg sjølv tatt og her er ingen personer og ta omsyn til.
  

1. Dette bilete har eg gjort skarpare og justert lys og fargar. Orginal bilete var litt grått og kjedelig, men etter å ha justert fargane føler eg at eg har fått fram ein fin natur.
2. Dette bilete måtte eg beskjære ein del for å få vekk støy i bilete for å få tredet heilt i fokus. I tillegg måtte eg justere på skarpheten for å få dei tynne greinen tydlegare fram.

• Dette er ei bilete av kjærsten min. Eg har fått lov med han og publisere det her og det er eg som har opphavsretten til dette bilete.

• Dette bilete er av meg og kjæresten min. Det er han som har opphavsretten til dette bilete, men eg har fått lov til å bruke det, og han har også godkjent det ifht personvern her på bloggen. Dette bilete hadde eg fyrst publisert på facebook utan å spørje om lov. Sjølv om eg veit at han hadde sett det utan og be meg om å ta det vekk er det i strid med ådverkslova. Fordi eg har verken opphavsrett til å bruke bilete og det er andre enn meg som er på bilete så dei må godkjenne at eg brukar fordi dette bilete går ikkje under unntaka i § 45 c om at ein person må godkjenne bilete så lenge det ikkje er at:
  

• a)	avbildningen har aktuell og allmenn interesse,

  b)	avbildningen av personen er mindre viktig enn hovedinnholdet i bildet,

  c)	bildet gjengir forsamlinger, folketog i friluft eller forhold eller hendelser som har allmenn interesse,

  d)	eksemplar av avbildningen på vanlig måte vises som reklame for fotografens virksomhet og den avbildede ikke nedlegger forbud, eller

  e)	bildet brukes som omhandlet i § 23 tredje ledd eller § 27 andre ledd.

  Vernet gjelder i den avbildedes levetid og 15 år etter utløpet av hans dødsår.

  
  

Film er eit litt vanskelegare tema når det gjeld opphavsrett og personvern. Det kan vere mange personar med (personvenrn), i tillegg må ein ta omsyn til kven som har skrevet manus, kven har filma, resisjert og om der er bakgrunnsmusikk er det også ein del ting ein må ta omsyn til. I min film er det ikkje så mange ting å ta omsyn til, fordi eg har opphavsrett til alt og det er mi stemme. Hadde bakgrunsslyden min vert frå min bror som spelte gitar hadde eg måtta fått tillatelse med han om å bruke det fordi han har opphavsretten.
Av redigerina på dette lydklippet har eg laga 2 lydklipp, eit av stemma mi og eit av vatne i bakgrunnen. Eg har såtte dei i hop og etter justert bakgrunnslyden slik at dei skulle passe betre i lag. Dette gjore eg ved hjelp av audacity som er eit gratisprogram som et lett å bruke og funker til skulen.

Når det gjeld bileter ein bruker i skulen kan ein til dømes sende ut skriv der foreldre gir tillatelse til læraren om å bruke bileter av elever. Her er det viktig og informere foreldrene godt og kva bileta skal brukast til og at dei får mulighet til å krysse av om dei gir tillatelse eller ikkje.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kjelder:

• Førelesningsnotat ”Hensyn” DKL101. Hausten 2011. Kjell Antvort, forelesar og studieprogramansvarlig i DKL-studie. Henta 28.11.11 frå https://fronter.com/hivolda/links/files.phtml/94132477$577341605$/RomArkiv/Uke+47_prcent_3A+Hensyn/DKL101_Hensyn_h11.pdf
• http://www.lovdata.no/all/hl-19610512-002.html
  

Hensyn

Når det kjem til å bruke andre sine filer, eller også sine egen filer ( t.d. bileter av andre som ein sjølv har tatt) har ein mykje ein må ta omsyn til. Ein må tenkje på opphavsrett og personvernhensyn.

Fyrst må ein ta omsyn til opphavsretten og kven som har teken bildet. Du må få tilatelse frå fotografen, og om det er du som er fotografen er dette ikkje noko problem. Om bilete har ein ( eller fleire) personar i fokus har man meir ein må ta omsyn av. Personen som er avbilda har siste ord når det gjeld om bildet skal publiseres eller ikkje. Gjeld dette ein person som er under 15 år er det slik at det er foreldrene som må avgjere dette. Her er det også noko unntak som vi finn i
Åndsverkloven § 45c ( klikk på linken for og lese om desse)

Vi må også ta omsyn til straffeloven. Det finnest til dømes barn som er ''gjømmt vekk'', for familie eller andre som ikkje skal finne dette barnet. Det er då ulovelg og publisere bileter av dette barnet om dette kan føre til at det blir avslørt kor dette barnet er.
Om alt dette er greit må ein også spørje om tillatelse kvar gong ein bruker, for å følgje lova til punkt og prikke.

Kort oppsumert:
'' Du har lov til å bruke et hvilket som helst fotografisk bilde, til hva som helst,hvor som helst, når som helst, så lenge:

• Du har fått tillatelse fra den som har opphavsretten til materialet til bruken, og det ikke er personvernshensyn som kan forhindre slik bruk. '' (Forelesningsnotat)
• Det er i samsvar med straffeloven.

Til dette finnes deg også unntak:
 Fotografi som avbilder en person, kan ikke gjengis eller vises offentlig uten samtykke av den
avbildede, unntatt når
1. avbildningen har aktuell og allmenn interesse,
2. avbildningen av personen er mindre viktig enn hovedinnholdet i bildet,
3. bildet gjengir forsamlinger, folketog i friluft eller forhold eller hendelser som har
allmenn interesse, [Kalles 17. mai paragrafen, red. anmerkning]
4. eksemplar av avbildningen på vanlig måte vises som reklame for fotografens
virksomhet og den avbildede ikke nedlegger forbud, eller
5. bildet brukes som omhandlet i § 23 første ledd tredje punktum eller § 27 andre
ledd.
Vernet gjelder i den avbildedes levetid og 15 år etter utløpet av hans dødsår
(Åndsverkloven, 1961 §45c)

Vi ser her at det er veldig mange ting vi må ta omsyn til. Ein ting eg tenkjer er vanskeleg er å vite kor grensa går. Korleis kan eg vite at personen er mindre viktig en hovedinnholdet i bildet? Om eg tar eit bilete av tenninga av julegrana i bygda mi men på dette bilete er det også ein person på sida. Den er ikkje i fokus, men likevell kan det vere at personen av bilete blir stilt fram på ein dårelg måte. Gjeld likvell unntaket? I slike tilfeller teknkjer eg at man må trå forsiktig, its better to be safe than sorry.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kjelder:

• Førelesningsnotat ”Hensyn” DKL101. Hausten 2011. Kjell Antvort, forelesar og studieprogramansvarlig i DKL-studie. Henta 27.11.11 frå https://fronter.com/hivolda/links/files.phtml/94132477$577341605$/RomArkiv/Uke+47_prcent_3A+Hensyn/DKL101_Hensyn_h11.pdf
• Åndsverkloven (1961), henta 28.11.11 frå: http://www.lovdata.no/all/hl-19610512-002.html

Lyd og tilpassaopplæring.

I eit klasserom fullt av elevar har du like mange personligheter som du har personar. Alle elevar lærer ulikt, nokre lærer fort og andre treng lenger tid. Noke lærer av å gjere mens andre lærar av å høyre eller sjå og ein må heile tida tenkje tilpassa opplæring. Ved å vere flink til å variere undervisningsmetoda og arbeidsmetodar innkluderar ein tilpassa opplæring i kvardagen og du har fleire elevar som sitt igjen med noko. Dette er noko som også kjem fram i generell del av LK06: '' Det pedagogiske opplegget må vere breitt nok til at læraren ledig og lagleg kan møte elevforskjellane i evner og utviklingsrytme''

Lyd er her ein metode ein kan bruke på forskjellige måtar for og oppnå dette.
- Ein kan bruke lyd for å forbetre seg og utvikle leseferdighetane sine i norsk, engelsk og andre språkfag. Elevane kan ta opp lyd av seg sjølv når dei les, for og seinare følgje utviklinga si.
-Ein kan bruke det i multimodale tekstar der ein også har gode muligheter til og ikkje berre lære om noko men også til og utvikle digital kompetanse.
- Ein kan lage presentasjonar der ein har lydklipp i staden for å snakke. Om ein gjer dette har ein gode muligheitar til å gå tilbake til presentasjonen for å repetere.
- Lydbok, det blir stadig lage fleire lydbøker av lærebøkene, dette er eit godt hjelpemiddel til personar som har lesevanskar.

Når ein skal ta i bruk lyd i skulen er det tre ting som sett grense for kva ein kan gjere. Fantasien, kompetansen og utstyr. Fantasien og kompetansen er det berre du som lærer som kan gjere noko med, DKL faget er ein måte for lærara og utvikle denne kompetansen og lære om nye metodar. Vi er også så heldige og har internett med tonnevis av forum, her er det gode muligheter for å diskutere og finne nyte metodar og ta i bruk.
Når det kjem til utstyr blir dette litt vankligare, men heldigvis er ting under utvikling. Her er virkelig mange skular som treng fornying av utsyr, men har ein data og ein mikrofon ( som ein også kan få billig) kjem ein langt.

Det er viktig at ein som lærer er villig til å fornye seg, og ta i bruk nye metodar for at elevane skal få betre læringstrykk.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kjelder:
http://www.udir.no/upload/larerplaner/generell_del/Generell_del_Lareplan_nynorsk.pdf

Bildeforteljing!

Eg har no såtte og utforske picasanettalbum litt meir, og fekk til og laste filmen direkte opp fra nettalbumet. Problemet i forje i forje innlegg om denne filmen var at eg syns kvaliteten var veldig dårlig, men klarte og linke til filmen sånn at det gjekk ann og sjå det i beire kvalitet.

Det forje innlegget er her. Og det eg skreiv om filmen var at:
Under samling 2 hadde vi om bilde. Siste dagen fekk vi i oppgåve å lage ei bildeforteljing ved hjelp av redigeringsprogrammet picasa. Vi fekk beskjed om at for å lage ei god forteljing er det viktig å ha med ein hovudperson har ønska nokke eller har lyst på nokke, men så er det ikkje så lett og få tak i dette. Filmen er laga i samarbeid av Marita, Marius og meg.

Program til å redigere film.

Picasa 3 og Windows movie maker er to program eg har brukt til å redigere film med. I dette kurset er prinsippet at man skal bruke program som er gratis, slik at skular også har tilgang til det.

Picasa 3

Dette programmet vart eg først kjend med gjennom DKL 101. Programmet lastar man ned her og det er gratis. Med programmet kan man ikkje berre lage filmar men man kan også redigere bilder og lage kolasjer.
Som eit verktøy til å lage filmar er det eit heilt greit program. Det er eit verktøy som er enkelt og bruke fordi det ikkje er så masse ein må tenke på. Man kan legge inn kor mang sekund kvart bilde skal vise og kva overganger ein har. I tillegg kan ein legge til tekst og lyd.

Windows movie maker

Dette er eit program eg har brukt i fleire år til å lage filmer av turar eg har vert på. Man kan laste det ned her, og det er også heilt gratis. Programmet følger med på dei fleste winows mskinene.

Eg har såtte saman bildene og lagt til lyd og animasjonar. I dette programmet er det fleire instillinger og velje mellom. Bildene kan ha ulik varighet, ein kan ha ulike overganger mellom bildene og ha ulike effekter på bildene som til dømes svart-kvitt. Når ein skal legge inn lyd kan ein bruke forskjellige lyd klipp og velje kor i lydklippe det skal begynne.

Samanlikning

Picasa er eit enklare program enn kva movie maker er. Bruker ein movie maker har ein meir ein må sette seg inni, men ein har og fleire valg muligheter. Har man ein klasse der data kunnskapane ikkje er så store er picasa eit flott program, mens om ein velget movie maker trengs det litt meir ferdigheter. Picasa gjer det lettare å redigere bilde direkte, om ein bruker movie maker og skal redigere bilde må ein bruke to program og det gjer det litt meor tungvint.

Til privat bruk ville eg brukt movie maker framfor picasa, men i ein skulesamanheng ville eg ha valgt picasa.

Bildeforteljing!

Under samling 2 hadde vi om bilde. Siste dagen fekk vi i oppgåve å lage ei bildeforteljing ved hjelp av redigeringsprogrammet picasa. Vi fekk beskjed om at for å lage ei god forteljing er det viktig å ha med ein hovudperson har ønska nokke eller har lyst på nokke, men så er det ikkje så lett og få tak i dette.

Her er produktet til meg, Marita og Marius. ( trykk på namnet deira for å komme til deira side).
Om du trykker her, kan du sjå ein versjon der kvaliteten er litt betre.
.